Samen zorgen geeft meer tijd en aandacht voor bewoners bij ViVa! Elsanta
De ouderenzorg verandert snel. Cliënten hebben steeds complexere zorg nodig, terwijl het aantal zorgmedewerkers niet groeit. Ook in de woonzorglocaties van ViVa! Zorggroep hebben bewoners steeds vaker extra hulp nodig. Bij ViVa! Elsanta in Beverwijk merken medewerkers dat dagelijks. Daarom kiezen zij voor een nieuwe manier van werken: samen zorgen met familie, mantelzorgers en vrijwilligers. Zo krijgen bewoners meer persoonlijke aandacht en houden zorgmedewerkers tijd over voor de taken die medische kennis vragen.
Samen zorgen is belangrijk
De vraag naar zorg groeit. Tegelijk zien we dat veel bewoners een betrokken netwerk hebben van kinderen, familie, vrienden of buren. Zij willen vaak graag helpen, maar weten niet altijd hoe. ViVa! wil deze betrokkenheid beter benutten om zich voor te bereiden op de toekomst: de Zorg van Overmorgen. Door duidelijke afspraken te maken en samen te werken met het netwerk van bewoners, ontstaat een win-win: bewoners krijgen meer aandacht en gezelligheid, mantelzorgers voelen zich nuttig en medewerkers kunnen zich richten op de zorg die deskundigheid vereist.
Bestuursvoorzitter Marja Sleeuwenhoek legt uit: “Goede zorg kunnen we niet alleen bieden. We moeten het samen doen met de mensen die onze bewoners het beste kennen. Samenwerken is geen keuze meer, maar een voorwaarde om de zorg ook in de toekomst goed te houden. Daarom maken we met het netwerk afspraken over wie wat doet. Zo is voor iedereen duidelijk wat de verwachtingen zijn.”
Succesverhaal in de praktijk
Op één van de afdelingen in ViVa! Elsanta ontstond afgelopen zomer een uitdaging. Joyce, verpleegkundige, vertelt: “De zorgvraag werd groter, vooral op het gebied van begeleiding en structuur. In de vakantie hadden we een tekort in de planning van de huiskamerdiensten. Bewoners hebben daar begeleiding nodig: samen koffie drinken, spelletjes doen of gewoon gezelschap hebben. In plaats van extra personeel in te zetten, vroegen we familieleden en vrijwilligers om tijdelijk te helpen. Dat werkte verrassend goed.” Mantelzorgers en vrijwilligers hielpen mee door koffie te schenken, een praatje te maken, spelletjes tedoen en een oogje in het zeil te houden. Taken die geen zorgopleiding vereisen, maar veel betekenen voor het welzijn van bewoners. “Ze waren enthousiast en voelden zich nuttig,” zegt Joyce. “De klik was wederzijds. Zo goed dat we hebben gevraagd of ze vaker willen inspringen.”
Van spanning naar vertrouwen
Niet iedereen vond het meteen makkelijk. Sommige medewerkers vroegen zich af of het niet te druk zou worden met familie in de huiskamer, of dat mantelzorgers zich zouden gaan bemoeien met zorg. Joyce: “Die zorgen snap ik wel. Maar we hebben vooraf duidelijke afspraken gemaakt over wat familieleden en vrijwilligers doen, en wat niet. We gaven ook ruimte voor eigen inbreng. In de praktijk bleek het heel prettig te werken. Mantelzorgers zagen beter wat ons werk inhoudt en kregen meer inzicht in de zorgbehoefte van hun naaste.”
Caroline, projectleider informele zorg, vult aan: “Het is mooi om te zien hoe vertrouwen en samenwerking kunnen groeien. Door open te communiceren, voelen familieleden zich welkom en gewaardeerd. En ons team merkt dat deze samenwerking veel oplevert. Gewoon samen doen, dat is de kern.”
De effecten? Positief. De informele zorgverleners voelden zich gewaardeerd en betrokken. De bewoners zelf merkten geen verschil tussen zorgmedewerkers en naasten. Ook het team profiteerde. “We hebben echt ervaren hoe waardevol deze samenwerking is,” zegt Joyce. “Het motiveert ons om deze werkwijze voort te zetten en verder uit te bouwen. We hebben elkaar heel hard nodig, zorgen werkt beide kanten op en samenwerking met familie is belangrijk.”
Van 'zorgen voor' naar 'zorgen met elkaar'
De manier van samenwerken met familie en vrijwilligers is onderdeel van de toekomstvisie Zorg van Overmorgen. Dit programma bestaat uit meerdere pijlers die samen helpen om de groeiende en complexere zorgvraag aan te kunnen. Naast het nauwer betrekken van het netwerk van bewoners zet ViVa! Zorggroep ook in op slimme zorgtechnologie. Denk aan sensoren en andere hulpmiddelen die bewoners meer zelfstandigheid geven en zorgmedewerkers ondersteunen in hun werk. Daarnaast werkt ViVa! aan het verminderen van administratieve lasten, zodat medewerkers meer tijd kunnen besteden aan persoonlijke aa dacht en goede zorg. Ook zet de organisatie in op scholing om deskundigheid op peil te houden. Zo blijven de zorgprofessionals met vertrouwen en plezier hun taken uitvoeren.
Wat begon als een tijdelijke oplossing bij ViVa! Elsanta is inmiddels een vaste manier van werken geworden. De ervaringen waren zo positief dat deze werkwijze nu op alle woonzorglocaties van ViVa! Zorggroep wordt toegepast. Familieleden en vrijwilligers worden actief betrokken bij het dagelijks leven van bewoners. Caroline ziet dat dit goed ontvangen wordt: “Veel familieleden willen graag helpen, maar weten niet altijd hoe. Door samen in gesprek te gaan, wordt dat helder. Soms zijn het kleine dingen — even koffie schenken of wandelen met een bewoner — maar ze maken een groot verschil.”
Verpleegkundige Joyce merkt hoe waardevol dit is: “De samenwerking maakt ons werk leuker en lichter. Je voelt dat je het samen doet. Mantelzorgers kennen de bewoner vaak door en door en brengen waardevolle informatie mee. Daardoor kunnen wij de zorg nog beter afstemmen.”
Uitnodiging
ViVa! Zorggroep wil deze manier van werken verder versterken en nodigt mantelzorgers en vrijwilligers uit om mee te doen. Joyce: “We hebben elkaar hard nodig. Wij zorgen voor uw naaste, en samen kunnen we dat nóg beter doen.” Marja sluit af: “Alleen samen kunnen we het verschil blijven maken voor onze bewoners. We nodigen mantelzorgers en vrijwilligers daarom van harte uit om met ons mee te denken en te doen.”